۱-
| درباره حضرت علی ـ علیه السلام ـ آمده است كه «سدَّ الابوابَ الاّ بابَه.»[1] چه خصوصیتی دارد كه اهل بیت ـ علیهم السلام ـ حق داشتند ـ مثلاً ـ با حال جنابت وارد مسجد شوند, بر خلاف دیگران؟ یا تدبیر های زیاد دیگری كه برای معرفی حضرت علی ـ علیه السلام ـ به عنوان جانشین پیامبر اندیشیده شده؛ مانند داستان «یوم الانذار» و دیگر معرفی ها كه تا روزهای آخر و تا لحظات آخر عمر پیامبر ادامه داشت. این ها چه خصوصیتی دارند؟ بدون شك, ما احتمال دیگری نمی توانیم بدهیم كه این تدابیر حكیمانه جز برای هدایت انسان ها بوده باشند؛ یعنی اگر ممكن بود از راه دیگری انسان ها با سعادتشان آشنا شوند و راه تقرب به خدا و كمال انسانیت را جز از راه اهل بیت ـ علیهم السلام ـ پیدا كنند, این همه بر این موضوع تأكید نمی شد. به هر حال, این سؤال جدی مطرح است و متأسفانه امثال بنده زیاد تلاش نكرده ایم تا این سؤال را خوب جواب بدهیم كه شیعیان قانع شوند. راز بعثت نبی اكرم ـ صلّی الله علیه و آله و سلّم ـ در سخن حضرت علی ـ علیه السلام ـ من قطعه ای از نهج البلاغه انتخاب كرده ام كه در آن, حضرت علی ـ علیه السلام ـ سرّ بعثت پیغمبر اكرم ـ صلّی الله علیه و آله و سلّم ـ و اصلاً نزول اسلام را بیان می كند. در پایان هم انحرافاتی را كه در اسلام پیدا شده اند و پیدا خواهند شد و راه نجات را, كه تمسك به طریق اهل بیت ـ علیهم السلام ـ است, بیان كرده اند: «خداوند محمد ـ صلّی الله علیه و آله ـ را بحق بر انگیخت تا بندگانش را از حلقه پرستش بت ها در آورده , به مدار عبادت خود وارد كند, و از طاعت شیطان نجات داده, به گردونه طاعت خود بیاورد؛ به وسیله قرآنی كه معنایش را روشن و بنیانش را استوار كرد, تا بندگان خدای خود را پس از جهل به او بشناسند, و پس از انكار (زبانی) او به وجودش اقرار نمایند, و پس از انكار (قلبی) او وجودش را ثابت بدانند. خداوند سبحان بدون این كه او را ببینند, خود را در قرآن به وسیله آیات قدرتش نشان داد, و آنان را از سطوتش بیم داد, و چگونگی هلاكت اقوام را به كیفرها, و درو شدنشان را به عذاب ها ارائه نمود. پس از من, به زودی بر شما روزگاری رسد كه در آن چیزی پنهان تر از حق, و آشكار تر از باطل, و فراوان تر از دروغ به خدا و پیامبرش نباشد. نزد مردم آن زمان, اگر قرآن را به درستی تلاوت كنند, متاعی كسادتر از آن یافت نشود, و اگر در معانی آن تحریف ایجاد كنند, كالایی رواج تر از آن نباشد, و در شهر ها چیزی بدتر از معروف و بهتر از منكر پیدا نشود. قرآن را حاملانش كناری اندازند, و حافظانش آن را از یاد ببرند. در آن روز, قرآن و تابعان حقیقی اش مطرود و در تبعیدند, و چون دو یار همراه در یك راهند, كه پناه دهنده ای آن دو را پناه ندهد. بنابر این, كتاب و اهلش در آن زمان میان مردمند اما بین آنها نیستند, و با مردمند ولی با آنان نمی باشند؛ چرا كه گم راهی با هدایت توافقی ندارند, گرچه یك جا جمع شوند. آن مردم در تفرقه متحد, و از جماعت رویگردانند, گویی آنان پیشوای قرآنند, نه قرآن پیشوای آنان. از این رو, از قرآن نزد آنان جز اسمی نماند, و از كتاب خدا جز خط و نوشته ای نشناسند. پیش از این نیكوكاران را به هر عقوبتی دچار كردند, و صدق آنان را بر خدا بهتان نامیدند, و كار نیكشان را كیفر بد دادند. كسانی كه پیش از شما بودند به طول آرزو هایشان و نهان بودن زمان مرگشان به معرض هلاكت درآمدند, تا مرگشان رسید؛ مرگی كه با فرا رسیدن آن عذر خواهی پذیرفته نمی گردد, و فرصت توبه از دست می رود, و به سبب آن سختی جان كندن و عذاب بر آدمی فرود می آید. ای مردم! بدون شك آن كه خیر خود را از خدا خواهد موفق گشته, و هر كه گفتار حق را دلیل خود قرار دهد به استوار ترین راه هدایت شده؛ زیرا كه قطعاً پناهنده خدا در امان, و دشمن خدا هراسان است. و آن كه عظمت حق را شناخت شایسته نیست خود را بزرگ شمارد؛ زیرا بزرگی آنان كه با عظمت حق معرفت دارند این است كه در برابر او فروتنی كنند, و سلامت آنان كه از قدرت حق آگاهند این است كه تسلیم او باشند. پس از حق نگریزند, آن گونه كه سالم از كچل, و تن درست از بیمار می گریزد, و بدانید راه حق را نشناسید, مگر كسانی را كه آن را ترك كردند بشناسید, و پیمان قرآن را محكم نگیرید, مگر به آنان كه عهد كتاب را شكستند شناخت پیدا كنید, و متمسك به آن نشوید, مگر به وضع آنان كه آن را به جانبی انداختند معرفت پیدا نمایید. همه این واقعیات را از اهلش (كه اهل بیت پیامبرند) بخواهید؛ زیرا آنان حیات علم و مرگ جهلند؛ آنان كه سخنان حكیمانه شان شما را از دانششان, و سكوتشان از گفتارشان, و ظاهرشان از باطنشان خبر می‌دهد, نه در مخالفت با دین اند و نه در دین اختلاف می كنند. دین در میان اهل بیت گواهی است راستگو, و ساكتی است گویا»[2] امیدواریم كه بویی از این سیره و سنت اهل بیت ـ علیهم السلام ـ به مشام ما برسد و این تحقیقات و تلاش های علمی و فعالیت های عملی در جهتی باشند كه كسانی در جامعه اسلامی و شیعه تربیت بشوند كه شباهت داشته باشند به كسانی كه علی ـ علیه السلام ـ دوست می دارندوفّقنا الله و ایّاكم لِما یُحبُّ و یَرضی و جَعلنا من شیعه اهلِ البیتِ و محبیّهم و السلامُ علیكم و رحمه الله . [1]. همان, ج33, ص 219. [2]. امام علی ـ علیه السلام ـ, نهج البلاغه, خطبه 147, ترجمه حسین انصاریان, تهران, پیام آزادی, ج اول, 1377, ص 320. [3] . متن فوق سخنرانی آیه الله مصباح یزدی ـ ریاست مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) به تاریخ 29/1/81 در شیعه شناسی می باشد. |
| آيه الله مصباح يزدي - فصلنامه شيعه شناسي، ش3و4 |
آيا در قرآن بيان شده است كه زن نميتواند قاضي يا مرجع تقليد شود؟