گاهي كه زياد راه ميرويد خسته ميشويد.
گاهي كه از يك نوع غذا زياد استفاده ميكنيد به آن بيميل ميشود.
گاهي كه يك لباس را زياد ميپوشيد كمعلاقه به آن ميشويد.
برخي مواقع هم مطالعه ميكنيد احساس خستگي ميكنيد، خود را ملامت نكنيد و سرزنش نكنيد بلكه كاري غيرمطالعه انجام دهيد:
1. به مطالعه كردههاي قبلي فكر كنيد.
2. روي اصل موضوع انديشه كنيد.
3. روي عناوين فرعي كتاب تأمل كنيد (در ذهنتان)
4. يكي از ورزشهاي فصل آخر كتاب را تمرينهاي ديگر بخشهاي اين كتاب را انجام دهيد.
5. چيزي بخوريد، بنوشيد، بنويسيد.
6. مطالب قبلي درسها را گذرا مرور كنيد. (البته از روي كتاب)
7. اگر كتاب علمي مطالعه ميكنيد يك موضوع داستاني، فكاهي و... مطالعه كنيد و...
پس از برطرف شدن رفع خستگي دوباره به مطالعه بپردازيد.
امام علي ـ عليه السلام ـ فرمود: همانطور كه جسم شما خسته ميشود، روح و فكرتان نيز خسته ميشود در اين مواقع به وسيله تنوع از خستگي خود برهانيد.[1]
مطالعه كردن با خستگي و بيحالي يا بينتيجه است و يا كم بهره، لذا بايد در مطالعه خود را با نشاط نگهداشت.
عوامل خستگي
معمولاً مردم فكر ميكنند خستگي در اثر كار جسمي و فكري زياد است بلكه گاه انسان در اثر بيكاري نيز احساس خستگي ميكند.
اگر انسان از مطالعه، نوشتن، گوش كردن نتيجهاي نبرد كمكم احساس خستگي ميكند و برخي مواقع ممكن است عواقب ناشايستي را درپي داشته باشد و از نظر فيزيولژيك (كارآيي جسمي) بدن عوامل ويژهاي را بوجود آورد كه انسان احساس خستگي ميكند.
گاهي مواقع هم خستگي به خاطر نارسائي در متابوليسم (سوخت و ساز) بدن بوجود ميآيد.
در اينجا به اموري متذكر ميشويم كه اين عوامل را ميافزايد و يا زمينهساز ميشود:
1. اگر در فضاي پر سر و صدا باشيد.
2. اگر در فضائي باشيد كه اكسيژن مورد نياز بدن شما را تأمين نكند.
3. آفتاب و يا نور زياد باشد يا اينكه نور بطور مستقيم بر كتاب يا دفتر شما بتابد و يا اينكه نور به اندازه كافي نباشد.
4. كمبود تغذيه (كمخوري مورد نظر نسيت) بلكه بدخوري و چيزهائي خورده شود كه مورد نياز واقعي بدن نباشد، كسي كه فكر ميكند، مطالعه ميكند، برخي از خوردنيها، آشاميدنيها براي او مفيد و برخي مضرند كه خود فصل و موضوع خاصي نياز دارد در اين مختصر نميگنجد.
5. اگر مبتلا به زكام شويد (نبايد نگران از كمميلي به تفكر باشيد چون يك حالت طبيعي است).
6. بيماراني كه مبتلا به سل ريوي هستند.
7. كمبود علاقه و ناآگاهي به آينده تلاش و نتيجه كار.
8. محدود ديدتان كم است (در اطراف) در اين موارد خوبست هر زماني كه احساس خستگي كرديد فوراً چند لحظهاي به فاصله دور (ده متري) نگاه كنيد ولي مواظب باشيد افكار خود از موضوع اصلي كارتان جدا نشود بلكه در همان زمان به همان موضوع فكر كنيد.
9. اگر كارها را پرهيجان و تحرك انجام دهيد يك حالت خاصي برايتان بوجود ميآيد كه براي شما زمينهساز خستگي خواهد بود البته در مواقعي كه ميخواهيد فكر كنيد امّا در مواقعي كه ميخواهيد كارهاي جسمي انجام دهيد ضرري ندارد.
10. اگر از كاري كه ميكنيد بيميل هستيد و كمعلاقه، قبل از هر كار ايجاد انگيزه كنيد.
11. اگر كارتان را با زور و تهديد انجام ميدهيد.
12. عصبانيت زياد نيز موجب خستگي فكر ميگردد.
13. اضطراب و عجله خستگيآفرين است.
14. احساس حقارت و خودكمبيني.
15. احساس بيهودگي در زندگي و بيهدف كار كردن.
در اينگونه موارد استراحت فكري لازم است تا زمينه كار پويا را مهيا سازد.
اگر شما زندگي ائمه معصومين ـ عليهم السلام ـ را مورد بررسي قرار دهيد خواهيد ديد كه از تنوع خاص و جهتداري برخوردار بودهاند، رسول خدا ـ صلي الله عليه و آله و سلّم ـ در حالي كه اداره زندگي جهان اسلام را مينمود در همان زمان به روابط الهي، اجتماعي، خانوادگي و شخصي خود توجه خاصي داشت، در همان زمان رهبري الهي خود اهل نماز شب بود، با اقوام و خويشان خود رابطه تنگاتنگ داشت و نيز با خانواده خود بسيار نيك رفتار داشت و نيز از نظر اجتماعي روابط بسيار خوبي با دشمن و دوست خود داشت و نيز در برخي مواقع كارهايي را انجام ميداد كه كمترين اعضاء جامعه از نظر موقعيت اجتماعي انجام ميدادند.
امام علي ـ عليه السلام ـ در زمان خلافت و رهبريش علاوه بر كارهاي سياسي، اجتماعي، فرهنگي، اقتصادي، و خانوادگي به امور تحقيقي و گردآوري قرآن كريم همت گماشت و در عين حال چاه ميكند، نخلستان بارور ميكرد و وقف امور عامه مينمود.
فاطمه زهرا ـ عليها السلام ـ هم خانهداري ميكرد، شوهرداري، فرزندداري، در امور سياسي و فرهنگي و... نيز نقش مؤثري داشت كه تبيين اين امور تناسب با مختصر نگاري ما ندارد.
در اينجا فقط به يك مورد از زندگي پيروان صديق مكتب اسلام مرحوم شيخ طوسي (ره) اشاره ميكنيم.
ايشان داراي كتب ارزندهاي است و آنها ثمره تلاش اينگونهاي آن استاد بوده است:
آنچنان به تحصيل علوم عقلي و ديني علاقه داشت كه شبها كمتر خواب ميرفت و كتب متنوع و گوناگون را در نزد خود ميگذاشت و اگر از يكي خسته ميشد به كتاب ديگري ميپرداخت و براي آنكه كسالت را از خود دور سازد هميشه شبها نزد خود آب داشت و با آن دفع كسالت ميكرد و در اين مواقع بود كه به كشف معضلات و مشكلات علمي نائل ميآمد و از شدت خوشحالي فرياد ميزد:
كيست لذتي را كه من ميچشم درك كند؟![2]
البته تنوع در صورتي مفيد است كه موجب اغتشاش فكري نگردد و براي اين كار بايد نوع تنوع با نظر افراد آشنا و آگاه و نيز در رابطه با كار فكري انسان تنظيم گردد و خلاصه ابزار تنوع با سير تفكر و مطالعه انسان همگوني داشته باشد.
[1] . ان هذه القلوب تمل كما تمل الابدان فاتبعوا لها طرائف الحكم (نهج البلاغه، ح 89).
[2] . مأخذ 28، ص 14.
مسائل مربوط به دختران
۱-دختران و حجاب **** ۲-آیینه های عبرت *** ۳-آثار و فواید حجاب ***۴-انتخاب دوست **** ۵-همنشینان بد *** ۶-دوستان واقعی ***۷-تاثیر گذاری *** ۸-دوٍستی و رابطه نامشروع ***
آيا در قرآن بيان شده است كه زن نميتواند قاضي يا مرجع تقليد شود؟