| 2- تأثر و تأثير اگر بخواهيد تأثير دادههايي كه از اطراف به شما داده ميشود، با شكلهاي گوناگون حالات مختلف قدرت بخشد نكاتي ضروري بنظر ميرسد: الف: قصد و نيت قصد و نيت در هر كاري زمينهساز موفقيت در انجام آن كار خواهد بود، لذا پيامبر گرامي ـ صلي الله عليه و آله و سلّم ـ فرمود: نيتها زمينهساز اعمال خواهند بود، و يا ثبات اعمال بستگي به نيت دارد.[1] فرويد گويد: قصد و نيت عاملي اساسي براي هر خاطره و براي فراموشي است.[2] اگر انسان اراده و قصد حفظ و يادسپاري نداشته باشد پس از مطالعه هرگز نبايد توقع داشته باشد كه مطالب خوانده شده او در حافظهاش بماند، در هنگام مطالعه حل تمرينهاي درسي، گوش دادن به درس استاد، معلم و... بايد بطور جدي تصميم يادسپاري داشته باشد. مثلاً: اگر با يك قطعه فولاد روي فلزي بخواهيد نقاشي، كندهكاري كنيد، هرچه فشار بيشتري روي فولاد بياوريد عميقتر بر فلز اثر خواهد داشت و در نتيجه به مرور زمان و يا عوامل معمولي محو نميگردد، براي اينكه يادگيري نيز چنين خواهد بود. هرچه در موقع تحويل مطالب به گونهاي قواي مختلف را در خدمت بگيريد تأثير و تأثر بيشتر خواهد بود و در نتيجه محو شدن آنها نيز ديرتر محقق ميگردد، اگر ما روزي اتومبيلي را در حال سوختن مشاهده كنيم، فردي كه از يك ساختمان بلند زمين بخورد و مغزش متلاشي گردد ساختماني كه در اثر يك انفجار يا زلزله فرو ريخته باشد بنگريم هرگز از ياد نخواهيم برد، زيرا يك تأثر و تأثير قوي و تندي برايمان بوجود آمده است. لذا اموري كه ميخواهيم بخاطر بسپاريم بايد سعي كنيم يك چنين تجسمهايي قوي را در ذهن خود ترسيم كنيم. معمولاً قول ميدهيم فراموش ميكنيم، بدهي داريم از ذهنمان بيرون ميرود، چيزي را بايد تهيه كنيم و يا داروئي را بايد بخوريم، ولي در ذهنمان نميماند و... در اين موارد بايد بنحوي يك تجسم قوي از آن مسئله در ذهن بسازيم در اين صورت هرگز فراموش نخواهيم كرد: مثلاً به بچه قول داده اين كه ظهر برايت چيزي ميخرم، با وجود اينكه در نظر داشته باشيم بخريم ولي تا درب منزل يادمان ميرود، در اينجا وقتي كه صبح به بچه قول ميدهيم مثلاً ماشين برايش ميخرم همانجا فوري بايد در ذهن ترسيم كرد اگر نخرم بدقولي ميشود، بدقولي از نظر اسلام ناشايسته است، و بچه نسبت به من بدبين ميشود، پس وقت مراجعت بطرف خانه وسيله سواري را نگهداريم و يا از وسيله عمومي پياده ميشوم و به طرف مغازه آقاي... ميروم (چهره خندان، اخمو، مؤدب و... او را نيز تصور كنيد) و ماشين را ميخرم، هرگز فراموش نخواهيد كرد. خانم خانهدار، قيچي را نميداند كجا گذاشته، سوزن خياطي نيست، سفره را صبح تميز كرده كجا گذاشته و... اولاً بايد در كارها نظم باشد و جاي هر چيز معين باشد ولي با وجود آن ميتوان اينگونه تصور ذهني قوي بوجود آورد. وقتي كارتان با قيچي، سوزن، سفره تمام شد هرجا كه خواستيد بگذاريد فوري در ذهنتان تصور ميكنيد كه اگر بار ديگر لازم بود فوري ميآيم و از آن اطاق عبور ميكنم دست راست از روي ميز سماور و... برميدارم تا سرگردان نگردم، همسرم ناراحت نشود، تا بخواهم پيدا كنم جيغ و داد بچهها آزارم ندهند. اينها مثالهايي براي امور معمولي بود براي مسائل علمي نيز ميتوان بگونهاي ديگر اين تأثر و تأثير را ايجاد كرد. در حفظ واژهها ميتوانيد خود آن كلمه را در ذهن بنويسيد و بعد هم چند جمله با آن بسازيد و اگر بتوانيد جملهاي كه مورد استفاده بيشتري در روز يا هفته دارد بسازيد بيشتر مؤثر خواهد بود، اگر بوسيله ساختن هم وزنهائي كلمه را در ذهن جايگزين كنيد نتيجه بهتر است. قبلاً تذكر داديم كه از تمرينها غفلت نكنيد و پيوسته آنها را در ذهن مرور كنيد، در جائي نشستهايد، ايستادهايد و... فرصتي هست فوراً از اين تمرينها استفاده كنيد تا فكر شما از حالت سستي به حالت بالندگي اوج يابد و از سكوي بيحركتي به سكوي جهش جاي خود را عوض كند. تمرين: چندين مورد از كارهاي امروزتان را در روي كاغذي بنويسيد براي آنها تصور و تجسمهاي دقيق بنويسيد و بعد در پايان روز ببينيد نسبت به كدام تجسمها حساستر بودهايد براي كارهاي بعدي از آن نوع تصورها سود ببريد. تمرين: رمز اصلي در خاطرسپاري را در چه مسألهاي ميدانيد (روي كاغذي بنويسيد و آن را در مواقع بيكاري مرور كنيد.) تمرين: براي اشياء زير چه تصورهاي تند و قوي بكار ميبريد؟ 1. خريد دارو، تهيه ميوه، تلفن براي گاز، تحويل تلويزيون از تعميرگاه، عيادت دوست بيمارتان، احوالپرسي از آن فاميلي كه از نظر مادي ضعيف است و... (اينها را بنويسيد) نمونههايي از تصور: اگر ميخواهيد فردا ساعت 10 كاري را انجام دهيد، فوراً تصور كنيد ساعت 10 فردا را در حالي كه مشغول انجام همان كار هستيد، چه حالتي را شما خواهيد داشت، چه نتيجهاي براي شما دارد، و چه كارهاي مقدماتي را بايد انجام دهيد، بگونهاي اين تصور را قوي كنيد كه گويا حواس شما آن حالت خيالي را درك ميكند، اگر گرم است، زيباست، خوشمزه است، خستهكننده است، چندان مايل به انجام آن كار نيستيد و... 2. مثلا وسيله كاري را در جائي ميگذاريد اگر ميخواهيد وقت يافتن سرگردان نشويد، اولاً جاهاي مشخصي را براي ابزار كار در نظر بگيريد و در ثاني همين كه آن وسيله را گذاشتيد خواستيد از او دور شويد (بين راه، در يك زمان كوتاهي اين كار انجام ميگيريد) فوري تصور كنيد كه اگر بخواهم فردا فلان وسيله را درست كنم و به اين ابزار نياز دارم يادم باشد ميآيم اينجا و دستم را دراز ميكنم و مثلاً اين انبردستي را برميدارم و كارم را انجام ميدهم (اين كار زمان كمي ميبرد ولي از سرگرداني زمانهاي زيادي شما را نجات ميدهد) آري ممكن است در آغاز كار يك مقدار مشكل باشد ولي پس از مدتي به راحتي انجام ميشود و تقريباً عادت به اين روش كار ميكنيد. براي اينكه بتوانيد از مشاهده شدههايتان خوب بهرهبرداري كنيد بايد در مشاهده دقت بيشتري بكار برد، در يك حالت خاص و ديد ويژه بلكه از جنبههاي گوناگون مورد دقت قرار داده شود مثلاً نگاه به يك منظره را اين طور مشاهده ميكنيم. اگر بو كردني است، لمس شدني است گوش كردني است از حواس خود بهرهبرداري كنيم رنگش را، كيفيت تناسب رنگها، وزن و حجم و سختي و... آن را بررسي ميكنيم، زيرا در يك مشاهده هرچه از حواس بيشتري استفاده كنيم موضوع مشاهده نيكوتر انجام خواهد گرفت. اگر در يك مشاهده تأثر كافي را كسب نكرديم نبايد توقع داشته باشيم بيش از آن حافظه ما در مواقع لزوم به ما عرضه كند، اكثر خلأهايي كه از مشاهدههاي ما در حافظهمان بوجود ميآيد بخاطر تأثر غيركافي و ناقص ميباشد. مشاهده يك شعر، يك متن را اينگونه بخاطر بسپاريد: بطور دقيق آهنگ جملهها را بذهن بسپاريد و انتخاب واژهها را مشاهده كنيد، سعي نمائيد تصويرهايي كه مؤلف القاء ميكند در فكر شما نقش ببندد، خط سير بحث و واژههاي متن را در ذهن خود ترسيم كنيد، اگر مطالب ضد و نقيض يا مشتركي در بحث وجود دارد، ارتباطي اگرچه دور در فكرتان مجسم سازيد، اگر مباحث و حوادث متعددي ميباشد ميتوان آنها را با نمادها و طرحهائي خلاصه كرد تا زودتر و بهتر به ذهن بماند. فرمولهاي شيمي، فيزيك و رياضي را نيز به اين طريق بهتر ميتوان در ذهن جاي داد. مشاهده يك منظره ساختماني، معمولاً جاها و مناظري را كه مردم نگاه ميكنند حتي بعد از زمان بسيار كوتاه از ذهنشان رخت بر ميبندد چون اكثراً به طول و عرض نگاه ميكنند از بالا به پايين، و از عرض به سوي طول گذر ميكنند و... اين است كه بايد گفت نگاه ميكنند ولي مشاهده كه رمز خاطرسپاري است ننمودهاند پس بايد چه كرد؟ الف. مشاهده را از اشكال كلي مانند مربع، مستطيل، مثلث، دائره و... آغاز كنيد. ب. ابعاد و تناسب آنها را مانند طول نسبت به ارتفاع و... را بررسي كنيد. ج. طرح كلي بنا از قبيل جلوخان، زاويهها، ستونها، پنجرهها، سقفها و... د. جزئيات آن را مانند كندهكاري، بند و بستهاي آهني، نمونههاي تزئيني و... اين روش مشاهده كردن در حافظه شما تأثير بادوامي برجاي ميگذارد. اينگونه مشاهده در چشماندازها، منظرهها، اشياء، گياهان، چهرهها و... كاربرد دارد و نتيجه بهتري دربردارد. بعد از چنين مشاهدهاي خطوط كلي ديدتان را بصورت سؤال جواب ترسيم كنيد كه در هر لحظه نياز باشد براحتي ميتوانيد فرآيند كلي را در ذهن ترسيم كنيد و به ديگر عرضه نمائيد. اين تأثر و تأثير كاملاً حافظه را متأثر ميكند و در حين كار نيز جاي مناسب را در اطاق بايگاني ذهن پيدا خواهد كرد. [1] . الاعمال بالنيات، بحارالانوار، ج 70، ص 211. [2] . از صفحه 45 مأخذ 13 نقل شده. |
مسائل مربوط به دختران
۱-دختران و حجاب **** ۲-آیینه های عبرت *** ۳-آثار و فواید حجاب ***۴-انتخاب دوست **** ۵-همنشینان بد *** ۶-دوستان واقعی ***۷-تاثیر گذاری *** ۸-دوٍستی و رابطه نامشروع ***
آيا در قرآن بيان شده است كه زن نميتواند قاضي يا مرجع تقليد شود؟