الیوم، كلید شناسایی «دین پسندیدهی الهی» و از آن طریق، كلید شناسایی مذهبی است كه طبق آیات 33 توبه و 55 نور، در آینده بر جهان سیطره خواهد یافت. پس باید دید كه این «الیوم» چه روزی بوده و در آن چه حادثهای رخ داده است؟ شیعیان عموما معتقدند كه آیهی «الیوم اكملت لكم...» در روز 18 ذیحجهی سال 10 هجری (مشهور به روز غدیر) و به مناسبت اعلام ولایت و سروری علی بن ابیطالب علیمها السلام از سوی پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم در غدیر خم نازل شده است. علاوه بر شیعیان، جمعی كثیر از محدثان و مورخان بزرگ اهل سنت نیز (كه ذیلا به اسامی برخی از آنان اشاره میشود) در آثار خویش به احادیثی دال بر این امر اشاره كردهاند: 1. حافظ ابو جعفر محمد بن جریر طبری (متوفی 310ق) در كتاب الولایه فی طرق حدیث الغدیر، به نقل از زید بن ارقم. 2. حافظ ابو بكر بن مردویه اصفهانی (م410) به نقل از ابو سعید خدری.[1] 3. حافظ ابو نعیم اصفهانی (م430) در كتاب ما نزل من القرآن فی علی، به نقل از ابوسعید خدری. 4. حافظ ابو بكر خطیب بغدادی (م 463) در تاریخش، به نقل از ابوهریره. 5. حافظ ابو سعید سجستانی (م477) دركتاب الولایه، به نقل از ابو سعید خدری. 6. ابو الحسن ابن مغازلی شافعی (م483) در كتاب مناقب، به نقل از ابو هریره. 7. حافظ ابو القاسم حسكانی، به نقل از ابوسعید خدری. 8. خطیب خوارزمی (م 568) در كتاب مناقب، به نقل از ابوسعید خدری. 9. حافظ ابن عساكر شافعی دمشقی (م571) به نقل از ابن مردویه. 10. ابو الفتح نطنزی در كتاب الخصائص العلویه، به نقل از ابو سعید خدری و جابر بن عبد الله انصاری. 11. سبط ابن جوزی حنفی بغدادی (م 654) در تذكره الخواص، به نقل از ابو هریره. 12. شیخ الاسلام حموینی (م 722) در فرائد السمطین، به نقل از ابو سعید خدری. 13. عمادالدین ابن كثیر دمشقی شافعی (م 774) در تاریخ خویش، به نقل از ابوهریره. 14. جلال الدین سیوطی شافعی (م911) در الدر المنثور، به نقل از ابن مردویه، و نیز در الاتقان، در بخش آیات سفریهی قرآن، ذیل «الیوم اكملت لكم» به نقل از عمر و با تصریح به صحت و اعتبار سند روایت.[2] نمونه وار، به نقل طبری وحسكانی در این زمینه اشاره میكنیم. طبری در كتاب الولایه فی طرق حدیث الغدیر، به طور مستند از زید بن ارقم نقل میكند كه گفت: زمانی كه پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم در بازگشت از حجه الوداع به غدیر خم رسید، توقف فرمود و ندای نماز جماعت در داد. پس ما اجتماع كردیم وحضرت خطبهای بلیغ ایراد نمود و سپس گفت: خدای متعال این آیه را بر من فرو فرستاده است كه «بلغ ما انزل الیك من ربك...» (مائده: 67) و همانا جبرئیل از ناحیهی پروردگار به من فرمان داده كه در این محل توقف كنم و به هر مسلمان سفید و سیاهی اعلام كنم كه علیبن ابیطالب برادر، وصی، خلیفه، و امام بعد از من بر مسلمانان است.... هان ای مردم، بدانید كه خداوند علی را ولی و امام شما قرار داده و اطاعت از وی را بر همگان واجب ساخته است...بشنوید و اطاعت كنید. خداوند مولای شما و علی امام شماست و پس از وی نیز تا روز قیامتسلسلهی امامت در فرزندان من از صلب علی استمرار خواهد داشت... هر كس كه من مولای اویم این علی نیز مولای اوست و امارت بر مؤمنان پس از من بر كسی (جز او) روا نیست.... طبری سپس میافزاید: در روایت دیگر آمده است كه رسول خدا فرمود: بار پروردگارا، دوستبدار هر كه وی را دوست میدارد و دشمن بدار هر كه را با وی دشمنی میكند... پروردگارا، هنگامی كه این حقیقت دربارهی علی بیان گشت آیهی «الیوم اكملت لكم دینكم» را نازل فرمودی.... حافظ ابو القاسم حسكانی، نیز، به سند متصل، از ابو سعید خدری نقل كرده است كه گفت: رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم زمانی كه آیهی «الیوم اكملت لكم دینكم» نازل شد فرمود: الله اكبر بر اكمال دین و اتمام نعمت و رضایت پروردگار به رسالت من و ولایت علی بن ابیطالب پس از من...[3] . از ملاحظهی مجموع روایات فوق، كه پارهای از آنها از حیثسلسله سند در كمال اتقان و اعتبارند،[4] بر میآید كه آیهی 3 مائده: «الیوم اكملت لكم دینكم و اتممت علیكم نعمتی و رضیت لكم الاسلام دینا» در روز غدیر و به مناسبت اعلام «ولایت و امارت علی بن ابیطالب بر كافهی مسلمانان پس از پیامبر» نازل شده است. بنابراین، اسلام، با ابلاغ ولایت و خلافتبلا فصل علی علیه السلام كامل شده و دینی را كه خداوند آن را برای مسلمانان برگزیده و در آخر الزمان نیز (به صریح آیهی 55 نور) همان را بر جهان چیره خواهد ساخت، همین دین كامل شده به ولایت آن حضرت است. با توجه به آنچه گفته شد و نیز با توجه به این كه در آیات توبه: 33، صف: 9 و فتح: 28، بر دینی كه در پایان جهان بر جمیع ادیان چیره خواهد شد اطلاق «دین الحق» شده معلوم میگردد یگانه مذهبی كه از میان مذاهب گوناگون اسلامی، شایستهی احراز عنوان «دین مورد پسند الهی» (مائده: 3) و «دین حق» (توبه: 33) بوده و آیندهی جهان بدون تردید قلمرو تابش اوست، دین معتقد به «خلافتبلا فصل علی بن ابیطالب و آل او علیهم السلام» یعنی اسلام تشیع است. و این همان حقیقتی است كه در احادیث معتبر دیگر نیز توسط شیعه و سنی، با تعابیر والفاظ دیگر، از زبان پیامبر تكرار و تایید شده است، نظیر حدیثسفینه و حدیث ثقلین: مثل اهل بیتی كمثل سفینه نوح من ركب فیها نجی و من تخلف عنها غرق. انی تارك فیكم الثقلین : كتابالله و عترتی ما ان تمسكتم بهما لن تضلوا ابدا و انهما لن یفترقا حتی یردا علی الحوض. علی ابوالحسنی(منذر)- مجله کلام اسلامی, ش28 [1] . ر.ك، تفسیر ابن كثیر: 2/14: الدر المنثور، سیوطی: 2/259: الاتقان، سیوطی، (طبع 1360ق) : 1/31; و نیز ر.ك، مفتاح النجای میرزا محمد بدخشی و الفرقه الناجیهی قطیفی. [2] . ر.ك، الغدیر، علامه امینی (چاپ پنجم، دار الكتب العربی، بیروت1403ق) 1/230 236. [3] . برای مطالعهی متن كامل حدیث طبری و حسكانی، ر.ك، همان:ج1, ص214-216 و ص218-219. [4] . همان: ج1, ص236-237. |
علي ابوالحسني(منذر)- مجله کلام اسلامي, ش28 |
مسائل مربوط به دختران
۱-دختران و حجاب **** ۲-آیینه های عبرت *** ۳-آثار و فواید حجاب ***۴-انتخاب دوست **** ۵-همنشینان بد *** ۶-دوستان واقعی ***۷-تاثیر گذاری *** ۸-دوٍستی و رابطه نامشروع ***